English
Trong môi trường kinh doanh đầy biến động, việc kiểm soát rủi ro không chỉ là một biện pháp phòng ngừa, mà là lợi thế cạnh tranh quan trọng giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Một hệ thống quản trị rủi ro bài bản không thể thiếu quy trình xử lý rủi ro rõ ràng, khoa học và có thể đo lường được.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá 5 bước trong quy trình quản trị rủi ro theo chuẩn ISO 31000 – một trong những khung lý thuyết phổ biến và được áp dụng rộng rãi nhất hiện nay.
1. Quy trình quản trị rủi ro bước 1: Nhận diện rủi ro (Risk Identification)
Mục tiêu:
Xác định tất cả các rủi ro có thể ảnh hưởng đến mục tiêu chiến lược hoặc vận hành của tổ chức.
Cách thực hiện:
- Phân tích môi trường bên ngoài (PESTEL, SWOT)
- Phỏng vấn nội bộ, khảo sát phòng ban
- Rà soát báo cáo tài chính, hợp đồng, dữ liệu khách hàng
Ví dụ:
Doanh nghiệp sản xuất có thể nhận diện rủi ro từ biến động giá nguyên vật liệu, lỗi dây chuyền tự động, hoặc rủi ro từ nhà cung cấp quốc tế.
2. Phân tích và đánh giá rủi ro (Risk Assessment)
Mục tiêu:
Ước lượng mức độ ảnh hưởng và xác suất xảy ra của từng rủi ro để ưu tiên xử lý.
Cách thực hiện:
- Dùng ma trận rủi ro (Risk Matrix)
- Chấm điểm từng rủi ro theo 2 chiều: Tác động (Impact) và Xác suất (Likelihood)
- Xếp hạng theo mức độ nghiêm trọng
Gợi ý công cụ:
Excel, Google Sheets, phần mềm chuyên dụng như RiskWatch, LogicManager.
3. Lập kế hoạch ứng phó rủi ro (Risk Response Planning)
Mục tiêu:
Xây dựng các phương án hành động phù hợp với từng loại rủi ro.
4 chiến lược ứng phó phổ biến:
- Tránh rủi ro (Avoid): Loại bỏ nguyên nhân gốc (ví dụ: không tham gia vào thị trường quá bất ổn)
- Giảm thiểu (Mitigate): Giảm xác suất hoặc tác động (đào tạo nhân sự, dự phòng thiết bị)
- Chuyển giao (Transfer): Mua bảo hiểm, thuê ngoài dịch vụ
- Chấp nhận (Accept): Với rủi ro nhỏ, chấp nhận và theo dõi thường xuyên
4. Triển khai kế hoạch và theo dõi (Implementation)
Mục tiêu:
Thực hiện các giải pháp đã được lập kế hoạch và phân bổ tài nguyên phù hợp.
Cách triển khai:
- Phân công trách nhiệm (RACI Chart)
- Đảm bảo ngân sách và thời gian
- Gắn các hành động vào kế hoạch vận hành, KPI, OKR
Lưu ý:
Cần đồng bộ giữa các phòng ban và hệ thống báo cáo nội bộ để tránh chồng chéo và thiếu minh bạch.
5. Giám sát và cải tiến liên tục (Monitoring & Review)
Mục tiêu:
Đảm bảo hệ thống quản trị rủi ro hoạt động hiệu quả và thích ứng với thay đổi.
Hoạt động chính:
- Đánh giá hiệu quả giải pháp theo thời gian
- Báo cáo rủi ro định kỳ (tuần/tháng/quý)
- Điều chỉnh kịp thời khi có thay đổi môi trường hoặc nội bộ
Gợi ý:
Doanh nghiệp có thể thiết lập dashboard theo dõi rủi ro real-time bằng Google Data Studio hoặc Power BI.
Kết luận
Quy trình quản trị rủi ro hiệu quả không chỉ giúp doanh nghiệp phòng ngừa rủi ro mà còn là cơ sở để ra quyết định chiến lược chính xác và linh hoạt hơn. Việc triển khai theo chuẩn ISO 31000 sẽ đảm bảo hệ thống vận hành có cấu trúc, dễ đo lường và cải tiến theo thời gian.